| VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2023-121 | TARİH: 04.12.2023 |
29.01.2022 tarihli ve 31734 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7352 sayılı VERGİ USUL KANUNU İLE KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN ile ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa geçici 14’üncü madde eklenmiş ve 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını ve altın hesaplarını Türk lirasına çeviren ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı, bu
kapsamda açılan en az üç ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendiren mükelleflere elde etmiş oldukları kur farkı kazançları, vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançları için düzenlemede belirtilen esaslar kapsamında kurumlar vergisi istisnası getirilmişti.
Konuyla ilgili açıklamalarımıza ise 31.01.2022/40 sayılı Sirkülerimizde yer verilmişti. Getirilen istisna düzenlemesi özetle aşağıdaki gibidir.
(1) 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (I) numaralı bendinin (g) alt bendi hükmüne istinaden Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına 04.12.2023/168-2 dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen hesaplar ile
ilgili olarak; kurumların 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını, dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine kadar Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı, bu kapsamda açılan en az üç ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda aşağıda belirtilen kazançlar kurumlar vergisinden müstesna tutuldu.
a) Bu fıkra kapsamındaki yabancı paraların dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarının 1/10/2021 ila 31/12/2021 tarihleri arasındaki döneme isabet eden kısmı, b) 2021 yılı dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine kadar Türk
lirasına çevrilen hesaplarla ilgili oluşan kur farkı kazançları ile söz konusu hesaplardan dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar.
(2) Birinci fıkra kapsamına girmemekle birlikte, kurumların 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını 2023 yılı sonuna kadar Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı en az üç ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda oluşan kur farkı kazançlarının, geçici vergi dönemi sonu değerlemesiyle Türk lirasına çevrildiği tarih arasına isabet eden kısmı ile dönem sonu eğerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar kurumlar vergisinden
müstesna tutuldu.
(3) Kurumların 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan altın hesabı ile bu tarihten sonra açılacak
işlenmiş ve hurda altın karşılığı altın hesabı bakiyelerini 2023 yılı sonuna kadar Türk lirası mevduat ve
katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına
çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı en az üç ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma
hesaplarında değerlendirmeleri durumunda Türk lirasına çevrildiği tarihte oluşan kazançlar ile dönem
sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr
payları ile diğer kazançlar kurumlar vergisinden müstesna tutuldu.
Öte yandan 7407 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle KVK Geçici 14’üncü maddeye eklenen 4’üncü fıkra
ile 31/12/2021 tarihli bilançolarda yer almasa dahi 31/3/2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı
paraların 2023 yılı sonuna kadar Türk lirasına dönüştürülmesi durumunda, bu kapsamda açılacak
mevduata tahakkuk ettirilecek faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar da istisna kapsamına alınmış,
04.12.2023/168-3
maddeye eklenen 5’nci fıkra ile de Türk Lirasına dönüşen bu hesapların 2023 yılı sonuna kadar geçerli
olmak üzere vade sonunda Merkez Bankasının düzenlemelerine uygun olarak yenilenmesi durumunda
istisnanın yenilenen hesaplara da uygulanması yönünde düzenleme yapıldı.
Ayrıca Cumhurbaşkanına 30/6/2022 tarihli veya 30/9/2022 tarihli bilançolarda bulunan yabancı
paraların Türk lirasına dönüşümünde de istisnanın uygulanabilmesi hususunda yetki verilmiş; bu yetki
kapsamında 27 Temmuz 2022 tarihli ve 31905 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5872 sayılı
Cumhurbaşkanı Kararı ile geçici 14’üncü maddesinin 4’üncü fıkrasında yer alan istisnanın, kurumların
30/6/2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralara da uygulanması yönünde düzenleme yapıldı.
Söz konusu istisna hükümleri, aynı şartlarla geçerli olmak üzere bilanço esasına göre defter tutan gelir
vergisi mükelleflerinin kazançları hakkında da uygulanacaktır.
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun geçici 14 üncü maddesinde yer alan Kanuni düzenleme yukarıdaki gibi
olmakla birlikte; T.C. Merkez Bankası tarafından yayımlanan ve TL’ye dönüşümün usul ve esaslarının
belirlendiği TÜRK LİRASI MEVDUAT VE KATILMA HESAPLARINA DÖNÜŞÜMÜN DESTEKLENMESİ
HAKKINDA TEBLİĞ (SAYI: 2021/14)1 ve ALTIN HESAPLARINDAN TÜRK LİRASI MEVDUAT VE KATILMA
HESAPLARINA DÖNÜŞÜMÜN DESTEKLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ (SAYI: 2021/16)2 düzenlemelerinde
döviz ve altın hesaplarının TL’ye dönüşümünde tüzelkişiler için 6 ay veya 1 yıl vadeli Türk lirası mevduat
veya katılma hesabı açılması öngörülmüş ve gerçek kişilere tanınan 3 ay vadeli hesap açılabilmesi
imkanı tüzel kişilere tanınmamıştı. Ayrıca açılan Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarına vade
sonunda yenilenme imkânı da tanınmamıştı.
Daha sonra söz konusu Tebliğ ve Tebliğle ilgili olarak aşağıdaki değişiklikler yapıldı.
1. 7.3.2022 tarih ve 31771 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan;
o Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Sayı:
2021/14)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2022/9),
o Altın Hesaplarından Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi
Hakkında Tebliğ (Sayı: 2021/16)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2022/10)
1 Resmî Gazete Tarihi: 21.12.2021 Resmî Gazete Sayısı: 31696 Mükerrer
2 Resmî Gazete Tarihi: 29.12.2021 Resmî Gazete Sayısı: 31704
04.12.2023/168-4
ile tüzelkişilere de döviz ve altın hesaplarının TL’ye dönüşümünde 3 ay vadeli Türk lirası mevduat
veya katılma hesabı açabilmeleri imkanı getirildi.
2. 22.3.2022 tarih ve 31786 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan; Türk Lirası Mevduat ve Katılma
Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Sayı: 2021/14)’de Değişiklik Yapılmasına
Dair Tebliğ (Sayı: 2022/14) ile gerçek kişilerin, Kur Korumalı Mevduat sistemi devam ettiği sürece
Döviz Tevdiat Hesaplarını bozdurarak sisteme dahil olabilmeleri imkanı getirildi.
3. 8.4.2022 tarih ve 31803 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Lirası Mevduat ve Katılma
Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Sayı: 2021/14)’de Değişiklik Yapılmasına
Dair Tebliğ (Sayı: 2022/16) ile yurt içi yerleşik tüzel kişilere de 31/12/2021 ile 31/3/2022 tarihleri
arasındaki herhangi bir tarihte bankalarda mevcut olan ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini cinsinden
döviz tevdiat hesabı ve döviz cinsinden katılım fonu hesabı bakiyelerini bozdurarak sisteme dahil
olabilmeleri imkanı getirildi.
4. 6.7.2022 tarih ve 31888 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Lirası Mevduat ve Katılma
Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Sayı: 2021/14)’de Değişiklik Yapılmasına
Dair Tebliğ (Sayı: 2022/22) ile yurt içi yerleşik tüzel kişilere tanınan bu imkanın süresi uzatılarak
31/12/2021 ile 30/6/2022 tarihleri arasındaki herhangi bir tarihte bankalarda mevcut olan ABD
doları, Euro ve İngiliz sterlini cinsinden döviz tevdiat hesabı ve döviz cinsinden katılım fonu hesabı
bakiyelerini bozdurarak sisteme dahil olabilmeleri olanağı tanındı.
5. 30 Eylül 2022 tarihli ve 31969 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan TÜRK LİRASI MEVDUAT VE
KATILMA HESAPLARINA DÖNÜŞÜMÜN DESTEKLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ (SAYI: 2021/14)’DE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SAYI: 2022/27) ile yurt içi yerleşik gerçek kişilerin
bankalardaki, yurt içi yerleşik tüzel kişilerin 31/12/2021 ile 30/9/2022 tarihleri arasındaki herhangi
bir tarihte bankalarda mevcut olan ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini cinsinden döviz tevdiat hesabı
ve döviz cinsinden katılım fonu hesabı bakiyeleri, hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm
kuru üzerinden Türk lirasına çevrileceği yönünde düzenleme yapıldı.
6. 27 Ekim 2022 tarihli ve 31996 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 26/10/2022 tarihli ve 6297 sayılı
CK ile 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun Geçici 14 üncü Maddesinin Dördüncü Fıkrasında Yer
Alan İstisnanın, kurumların 30/9/2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralar itibarıyla da
uygulanacağı belirtildi.
04.12.2023/168-5
7. 10 Ocak 2023 tarihli ve 32069 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan TÜRK LİRASI MEVDUAT VE
KATILMA HESAPLARINA DÖNÜŞÜMÜN DESTEKLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ (SAYI: 2021/14)’DE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SAYI: 2023/2) ile yurt içi yerleşik gerçek kişilerin
bankalardaki, yurt içi yerleşik tüzel kişilerin 31/12/2021 ile 31/12/2022 tarihleri arasındaki
herhangi bir tarihte bankalarda mevcut olan ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini cinsinden döviz
tevdiat hesabı ve döviz cinsinden katılım fonu hesabı bakiyeleri, hesap sahibinin talep etmesi
halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrileceği yönünde düzenleme yapıldı.
8. 26 Ocak 2023 tarihli ve 32085 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 25/01/2023 tarihli 6728 sayılı CK
eki Kararda; 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun Geçici 14 üncü Maddesinin Dördüncü
Fıkrasında Yer Alan İstisnanın, kurumların 31/12/2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı
paralar itibarıyla da uygulanacağı belirtildi.
9. 1 Nisan 2023 tarihli ve 32150 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan TÜRK LİRASI MEVDUAT VE
KATILMA HESAPLARINA DÖNÜŞÜMÜN DESTEKLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ (SAYI: 2021/14)’DE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SAYI: 2023/7) İle yurt içi yerleşik gerçek kişilerin
bankalardaki, yurt içi yerleşik tüzel kişilerin 31/12/2021 ile 31/03/2023 tarihleri arasındaki
herhangi bir tarihte bankalarda mevcut olan ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini cinsinden döviz
tevdiat hesabı ve döviz cinsinden katılım fonu hesabı bakiyeleri, hesap sahibinin talep etmesi
halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrileceği yönünde düzenleme yapılmıştır.
Ayrıca Banka tarafından açılacak Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarının vadelerinin
Merkez Bankasınca yayımlanacak usul ve esaslarda belirleneceği belirtildi.
10. 25 Nisan 2023 tarihli ve 32171 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 24/4/2023 tarihli 7165 sayılı CK
eki Kararda; 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun Geçici 14 üncü Maddesinin Dördüncü
Fıkrasında Yer Alan İstisnanın, kurumların 31/3/2023 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralar
itibarıyla da uygulanacağı belirtildi.
11. 20 Ağustos 2023 tarihli ve 32285 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan TÜRK LİRASI MEVDUAT VE
KATILMA HESAPLARINA DÖNÜŞÜMÜN DESTEKLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ (SAYI: 2021/14)’DE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SAYI: 2023/22) ile yurt içi yerleşik gerçek kişiler ile yurt içi
yerleşik tüzel kişilerin 30/6/2023 tarihi itibarıyla bankalarda mevcut olan ABD doları, Euro ve İngiliz
sterlini cinsinden döviz tevdiat hesabı ve döviz cinsinden katılım fonu hesabı bakiyeleri, hesap
sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilebilecektir. Banka
04.12.2023/168-6
tarafından açılacak Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarının vadelerinin Merkez Bankasınca
yayımlanacak usul ve esaslarda belirleneceği belirtildi.
12. 18 Eylül 2023 tarihli ve 32313 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan TÜRK LİRASI MEVDUAT VE
KATILMA HESAPLARINA DÖNÜŞÜMÜN DESTEKLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ (SAYI: 2021/14)’DE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SAYI: 2023/25) Yurt içi yerleşik gerçek kişilerin 31/8/2023,
yurt içi yerleşik tüzel kişilerin ise 30/6/2023 tarihi itibarıyla bankalarda mevcut olan ABD doları,
Euro ve İngiliz sterlini cinsinden döviz tevdiat hesabı ve döviz cinsinden katılım fonu hesabı
bakiyeleri, hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına
çevrilebilecektir. Banka tarafından açılacak Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarının
vadelerinin Merkez Bankasınca yayımlanacak usul ve esaslarda belirleneceği belirtildi.
13. 1 Aralık 2023 tarihli ve 32386 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan TÜRK LİRASI MEVDUAT VE
KATILMA HESAPLARINA DÖNÜŞÜMÜN DESTEKLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ (SAYI: 2021/14)’DE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SAYI: 2023/34) uyarınca; Yurt içi yerleşik gerçek
kişilerin 30/11/2023, yurt içi yerleşik tüzel kişilerin ise 30/6/2023 tarihi itibarıyla bankalarda
mevcut olan ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini cinsinden döviz tevdiat hesabı ve döviz cinsinden
katılım fonu hesabı bakiyeleri, hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk
lirasına çevrilebilecektir. Banka tarafından açılacak Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarının
vadelerinin Merkez Bankasınca yayımlanacak usul ve esaslarda belirleneceği belirtildi.